Waarom is lichaamsgerichte therapie zo effectief bij stress?

Luister jij wel eens naar je lichaam? En als je dat doet, weet je dan wat je lichaam jou vertelt? Vaak vergeten we om ons lichaam om raad te vragen, terwijl het zo duidelijk met ons communiceert. Met lichaamsgerichte therapie leer je om beter naar het lijf te luisteren. In dit artikel vertellen we wat lichaamsgerichte therapie is en hoe deze therapie werkt bij stress.

Iedereen ervaart nu en dan stress. Door stress stijgen je bloeddruk en hartslag, je gaat sneller ademen, je spieren spannen zich aan en je lichaam maakt adrenaline aan. Je bent klaar om in actie te komen: te vechten of te vluchten. Maar in onze huidige wereld is er nog maar weinig direct gevaar.

Stress ervaren we ook in emotionele situaties, zoals een scheiding, een deadline, werkloos zijn, een ruzie of een overlijden. Vaak herstel je van stresssituaties. Het liefst zo snel mogelijk, want stress voelt niet fijn. Lukt het je niet meer om in balans te blijven tussen stress en herstel, dan kan de stress zich ophopen in je lichaam. Een burn-out is een van de gevolgen van het ervaren van chronische stress.

Je lichaam maakt herinneringen

Op het moment dat je stress hebt, creëert je lichaam een herinnering. Hoe heftiger de emotie tijdens een stresssituatie, hoe sterker de herinnering. Wat veel mensen niet beseffen is dat je lichaam niet de gebeurtenis, maar de werkelijkheid opslaat: onder andere kleur, geur, geluid en temperatuur. Tijdens een ruzie met je manager hoorde je op de achtergrond een nummer van The Beatles. Een paar maanden later hoor je opnieuw dat nummer en je stemming slaat om. Je hebt geen idee waarom.

Hoe zit dat?

Om goed te kunnen functioneren slaat je lichaam patronen op in je cellen. Zo weet je lichaam hoe het succesvol reageerde op of in bepaalde situaties en kost het minder energie om de situatie te beoordelen en juist te handelen. Dat komt omdat het lichaam van oorsprong bezig is met overleven. Krijg ik genoeg zuurstof en voldoende eten? Functioneert alles nog? Hoe overleef ik het beste in een bepaalde situatie?

De ontwikkeling van onze voorste hersenen maakt dat we daar iets van kunnen vinden. Dat we het willen beïnvloeden. Je bedenkt bijvoorbeeld dat je drie minuten je adem wilt inhouden onder water, maar als je dat niet hebt getraind neemt je lichaam het over. Je hapt naar adem.

Overleven in stresssituaties

Het opslaan van de werkelijkheid in een stresssituaties maakt dat je lichaam ‘weet’ wat hij moet doen om jou te laten overleven. Stel je maakt een fietsongeluk mee. Je bent hersteld en gaat weer fietsen. Na afloop van zo’n fietsrit kun je je extra moe voelen. Dat kan omdat je lichaam (onbewust) reageert op het eerdere ongeval. Het wil tijdens het fietsen een nieuwe klap voorkomen. Je spant spieren aan, bent alerter op je omgeving of je past je houding op de fiets aan. Met als gevolg: vermoeidheid.

Hetzelfde geldt voor een bepaalde gewoonte. Je drinkt bijvoorbeeld elke dag een fles cola. Als je daar plots mee stopt, levert dat stress op. Je lichaam is gewend geraakt om kortdurende energie te halen uit de cola en denkt: waar moet ik nu mijn energie vandaan halen? Met andere woorden: het omschakelen van een gewoonte naar een nieuwe gewoonte kost energie en moeite.

Stress uit je lijf

De stress verdwijnt meestal vanzelf. Je hartslag daalt en je ademhaling wordt rustig. Maar vaak blijft er nog een restje achter in je lichaam. Je spieren zijn nog gespannen bijvoorbeeld, omdat je geen intense spanning hebt hoeven leveren. Of je hebt last van je rug of nek.

Er zijn verschillende manieren om je lichaam te helpen om die laatste stress los te laten. Je kunt bijvoorbeeld sporten om de opgebouwde spierkracht te ontladen, je kunt aan yoga doen of bewust letten op je ademhaling.

Kom je er zelf niet uit, heb je last van chronische stress of merk je dat je in een vicieuze cirkel zit, dan kan lichaamsgerichte therapie ook helpen.

Wat is lichaamsgerichte therapie?

Lichaamsgerichte therapie is een vorm van therapie waarbij je naar het functioneren van het lichaam kijkt bij klachten of blokkades. Je lichaam en je geest zijn twee elementen die nauw samenwerken. Ze beïnvloeden elkaar. Je gedachten zorgen voor een biologische reactie en andersom: je lichaam reageert ergens op en jij vormt daar gedachten over. Je kunt met iemand in gesprek over zijn klachten, maar je kunt ook kijken naar wat het lichaam doet.

Kinesiologie is een vorm van lichaamsgerichte therapie. Kenmerkend voor kinesiologie is de spiertest. Hiermee bekijken we hoe iemand reageert op bepaalde stressfactoren. Hoe stevig staat iemand op zijn benen in combinatie met een bepaald onderwerp, bijvoorbeeld het fietsongeluk. Door de stressreactie valt de persoon om. Daarna balanceren we het lichaam en voeren we opnieuw de spiertest uit.

Waar helpt lichaamsgerichte therapie bij?

Lichaamsgerichte therapie kan helpen bij het wegnemen van stressfactoren. Je kunt onderzoeken waar een klacht vandaan komt, hoe die aanvoelt in het lichaam en wat iemand kan doen om de stress te ontladen.

En je kunt lichaamsgerichte therapie inzetten bij het ontwikkelen van nieuwe gewoonten of het doorbreken van oude patronen. Veranderen of een verandering zorgt voor weerstand. Het is voor je lichaam een onzekere uitkomst. Je lichaam denkt: in theorie kan het werken, maar ik weet niet zeker of ik het overleef.

Als je lichaam automatisch terugvalt in een bepaald patroon, zoals cola drinken of verdedigend reageren, en je wilt dat veranderen dan kan kinesiologie helpen om dat patroon te doorbreken. Je leert welke reactie wordt getriggerd en je wordt op gang geholpen om het gedrag aan te passen. Met lichaamsgerichte therapie help je je lichaam om te wennen aan een verandering.

Voor wie is lichaamsgerichte therapie?

Voor iedereen die voelt dat hij niet lekker in zijn vel zit en wil onderzoeken waar dat vandaan komt. Je bent misschien sneller moe, je hebt lichte blessures, spierpijn in je schouders of nek of je hebt minder energie om dingen op te tillen. Mentaal kun je je niet meer concentreren of vind je het moeilijk om keuzes te maken.

Lichaamsgerichte therapie is bijvoorbeeld helpend voor sporters met een blessure die daar last van hebben, mensen met een burn-out of andere stressgerelateerde klachten, kinderen met leer- en ontwikkelproblemen. Noem maar op. Een ding hebben al deze mensen gemeen: ze merken dat hun lijf niet doet wat ze willen en hebben daar mentaal last van.

Hoe helpt lichaamsgerichte therapie?

Lichaamsgerichte therapie helpt om mensen weer lekkerder in hun vel te laten zitten, omdat er op alle fronten meer beweging komt. Het lijf beweegt weer lekker, waardoor je mentaal beter in staat bent om keuzes te maken of dingen te doen waar je blij van wordt. Je leert op een andere manier met je lijf omgaan. Je merkt bijvoorbeeld eerder signalen op dat het niet goed of lekker gaat, zodat je makkelijker kunt bijsturen. Hierdoor zal je misschien minder snel terugvallen in oude gewoonten of patronen. En minder snel stress ervaren.

Waarom is lichaamsgerichte therapie efficiënt bij stress?

Het helpt bij het ontleden en ontladen van stress. Met technieken van stress release en acupressuur kun je je lijf ontladen. Maar de therapie helpt ook om je bewust te worden van wat er gebeurt in je lichaam en hoe je daarop kunt reageren. Het opruimen van stress in je lichaam geeft rust.

Vervolgens krijg je tips om de stress zelf op te vangen of om je lichaam te ondersteunen. Een hardloper leert bijvoorbeeld welke punten hij kan masseren om sneller afvalstoffen af te voeren.

Tip: leer je eigen lijf kennen

Van cursisten horen we vaak terug dat ze niet wisten hoe duidelijk het lijf communiceert. Je lichaam maakt concreet wat je met je hoofd denkt. Als je arm bijvoorbeeld niet wil meewerken en je drukt op een aantal acupressuurpunten en je merkt vervolgens dat je arm wel meewerkt, dan is dat heel zichtbaar en voelbaar.

Onze tip: leer je eigen lijf kennen. Als je bijvoorbeeld beter je hoofd wilt afstemmen op je lijf en andersom, dan kun je dat oefenen door regelmatig stil te staan en te voelen. Wat uit zich in je lichaam? Waar denk je aan? We zijn heel benieuwd naar jullie bevindingen.